Historia Sophii Amoruso przypomina nieco słynny american dream. A przynajmniej tak sprawę przedstawiały media, które po olbrzymim sukcesie sklepu vintage Nasty Gal określały założycielkę jako "The Sexiest CEOs Alive" (Business Insider w 2013 r.), a jej start-up mianowały "Fastest Growing Retailer" (INC Magazine w 2012 r.). Niestety, jak to w życiu bywa, nic nie trwa wiecznie - nawet tak cieżko zbudowana pozycja marki, o czym Amoruso przekonała się boleśnie pod koniec 2016 roku, kiedy to Nasty Gal ogłosiło bankructwo zgodnie z "Chapter 11, Title 11, United Stares Code".
Ale zacznijmy od początku. Historia tworzenia Nasty Gal została przedstawiona w nowym serialu Netflixa "Girlboss", tworzonym we współpracy z samą Szefową i na podstawie jej książki o tym samym tytule - która, jak się pewnie domyślacie, stała się bestsellerem na całym świecie. Ja najpierw sięgnęłam po serial, który mimo, że miał parę niedociągnięć (przede wszystkim przedstawia Sophię głownie jako zbuntowaną i zagubioną w relacjach z innymi nastolatkę, w której geniusz ciężko czasem uwierzyć) skłonił mnie do przeszukania Internetu w celu lepszego poznania historii Sophii. I, oczywiście, przeczytania jej książki. To właśnie ona sprawiła, że spojrzałam na naszą Szefową jako dziewczynę szalenie inspirującą i posiadającą dużą mądrość życiową. W celu zarażenia Was jej podejściem, piszę ten post i przedstawiam jej wzloty, upadki i jeszcze raz wzloty. Zaczynamy!
Jest rok 2006, 22 letnia Sophia ma za sobą rozwód rodziców, kradzieże, szemrane towarzystwo oraz liczne i raczej krótkie epizody z pracą - od sprzedawania kanapek w Subwayu, przez posadę w księgarni, aż do doradzania klientkom przy zakupie eksluzywnych butów. Jak sama wieloletnie podkreśla w swojej książce, szybko się nudzi i zmienia pracodawców. Zdecydowanie nie jest też grzeczną dziewczynką, jednak to właśnie ten silny charakter nieraz jeszcze ją w życiu uratuje. W końcu trafia na coś, co sprawia, że serce jej mocniej zabiło - żakiet Chanel w second-handzie za 8 $. Ostatecznie sprzedaje go na właśnie założonym koncie na eBayu za 1000 $.
I tak zaczyna się historia sklepu Nasty Gal. Bez żadnych kredytów, pożyczek, kapitału początkowego, planów biznesowych. Sophia ma pomysł na to, co powinna robić i czuje się w tym dobrze - ubrania znalezione w second-handach albo w zasobach Armii Zbawienia, odpowiednio podrasowane, sfotografowane w kreatywny sposób, stają się obiektem pożądania coraz szerszego grona klientek. Klientek, które Sophia traktuje jak dobre kumpele - dba o kontakt z nimi, o jakość obsługi, detale. W końcu, po zawieszeniu jej konta na eBayu (za linkowanie swoich aukcji w komentarzach na stronach innych sprzedawców), Nasty Gal zyskuje własna witrynę, a Sophia z dziewczyny szukającej bajgli w śmietnikach, zmienia się w prawdziwą Szefową.
W 2012 r., kiedy Nasty Gal już trwale ustaliło swoją pozycje dominująca na rynku ubrań vintage (i nie tylko), wokół marki zaczyna robić się naprawdę głośno - Sophia dochodzi do porozumienia z pierwszym inwestorami, a dwa lata pózniej zakłada pierwszy sklep stacjonarny w LA. I tak chyba zaczyna się początek końca Nasty Gal w pierwotnej formie. Mają miejsce pierwsze zwolenienia, z firmy odchodzi przyjaciółka Sophii Christina Feruci, a w 2015 r. sama Szefowa rezygnuje z funkcji CEO (amerykański odpowiednik dyrektora generalnego).
Rok 2015 to także znamienny dla wizerunku Nasty Gal pozew pracownicy zwolnionej tuż przed jej odejściem na urlop macierzyński. Oficjalnie zakńczony arbitrażem, ale w praktyce będący impulsem do fali krytyki atmosfery w firmie w Internecie - m.in. w znanym serwisie glassdoor.com. "The Devil Does Not Wear Prada... She Wears Jeffery Campbell" - czytamy w jednym z komentarzy na stronie.
W 2016 roku Nasty Gal zanotowuje stratę 21 mln $ przy przychodach rzędu 77,1 mln $, ogłasza bankructwo, a wkrótce marka zostaje sprzedana Boohoo - sieciówce z UK dla nastolatek i młodych kobiet.
Zagłębiając się w historię Sophii, którą można by stereotypowo określić "od zera do bohatera", usilnie zastanawiałam się, co sprawiło, że Nasty Gal zbankrutowało. Wydawało mi się dziwne, że marka, którą Sophia wykreowała z niczego, z kapitałem początkowym rzędu kilkudziesięciu dolarów, który dzięki oszczędności i kreatywności Sophii zaprowadził ją na finansowy i prestiżowy szczyt, nagle znalazła się na dnie. Pomocny w zrozumieniu tego problemu okazał się artykuł zatytułowany "Death by overfunding" opublikowany na profilu Sramany Mitry na Linkedinie. Teza postawiona w nim jest dość jasna i cieżko się z nią nie zgodzić: nadmierne finansowanie inwestorów połączone z nierealistycznymi oczekiwaniami sprawiły, że marka zjadła własny ogon. Nie każdy wzrost jest dobry - w tym przypadku zbyt gwałtowny wzrost doprowadził Nasty Gal do bankructwa. Sukces marki Sophii Amoruso tkwił przede wszystkim w wyjątkowości - sprzedawała ubrania oryginalne, trafiające do określonego odbiorcy. Pomimo pół miliona klientów w 60 krajach można było określać grono potencjalnych klientów Nasty Gal jako pewną nisze. Nisze, która ceniła sobie dbałość o każdy szczegół, kontakt z klientem i aktywność w mediach społecznościowych. Niestety, oczekiwania inwestorów stawiały Nasty Gal raczej w pozycji marki pretendującej do bycia sieciówką. W takim przypadku zapewne cieżko było utrzymać marce swoją własną niepowtarzalność i w pełni skontrolować kwestie pracownicze czy jakościowe.
Mimo, że lata świetności Nasty Gal ma już prawdopobnie za sobą, to na szczęście nie można tego powiedzieć o założycielce. Sophia sama w sobie jest marką, o czym świadczy chociażby sukces jej książki i serialu "Girlboss". Gdzieś natknęłam się na opinię, że Netflix nie mógł wybrać gorszego czasu na wypuszczenie serialu - w końcu Nasty Gal ogłosiło bankructwo i zostało sprzedane. Nie zgodzę się jednak z tą opinią, głównie z uwagi na siłę, jaka w sobie niesie przekaz książki Szefowej. Historia Sophii to historia wzlotów i upadków. Dochodzenia do sukcesu metodą małych kroków, ciężkiej pracy i zostawiania serca za biurowym stołem. Zazwyczaj motywacyjne gadanie mnie nie rusza, a wręcz przeciwnie - demotywuje! Jednak Sophię kupuję w stu procentach. Z jej wyszczekaniem, stawianiem na swoim za wszelką cenę i niewpisywanie się w standardy. Upadek Nasty Gal nie oznacza upadku założycielki - w końcu założyła tę markę od zera, została dzięki niej milionerką i utrzymywała na niewyobrażalnym nawet dla niektórych sieciówek poziomie przez 10 lat. Każdy popełnia jakieś błędy i nie twierdzę, że Sophia tego uniknęła - ona sama mówi o swoich złych decyzjach niezwykle szczerze. Ale to właśnie czyni ją autentyczną. I sprawia, że każdy ma ochotę zostać szefową i ciężko na to pracować (sic!). Podejście do biznesu, jakie Sophia prezentuje, jest proste, ale jednocześnie wyjątkowe. Dużo pisze i mówi o uczciwości, oszczędności i determinacji. Ciężko się z nią nie zgodzić, gdy krytykuje zadłużanie się, zachęca do poświęcenia się pracy i marzeniom, a swój "feminizm" prezentuje w najlepszy możliwy sposób - ciężką pracą, nie propagandowym gadaniem.
Dlatego też nie mam cienia wątpliwości co do przyszłości Sophi Amoruso i szczerze jej kibicuję - w końcu kto ma osiągnąć kolejny sukces jak nie "równa babka" poświęcająca się temu, co kocha i inspirująca wiele kobiet na całym świecie?
